Net als een mens, kan ook een kat depressief worden. Veel mensen vragen zich op een gegeven moment af wat er toch met hun kat aan de hand is als hij zich opeens anders gaat gedragen; zeker als de dierenarts vervolgens geen enkele ziekte of kwaal kan ontdekken. Als hij veel minder eetlust heeft, lusteloos is, geen behoefte heeft aan aandacht, of zelfs wegkruipt, kan dit erop wijzen dat hij last heeft van een depressie. Dat wil zeggen: als de dierenarts alle mogelijke lichamelijke oorzaken heeft uitgesloten, inclusief ouderdom.

Wat kan een depressie bij een kat veroorzaken?

Een kat kan in een depressie terechtkomen door een duidelijk aanwijsbare gebeurtenis. Denk hier bijvoorbeeld aan het overlijden van iemand waar hij erg aan gehecht was. Dat kan overigens zowel een mens als een andere kat zijn. Maar ook een nare kwaal kan voor een depressie zorgen, bijvoorbeeld als hij door die kwaal in zijn bewegen beperkt wordt. In dit soort situaties is het in elk geval aan te raden om hem de tijd te geven om dit nare gevoel een plekje te geven. En probeer het eens uit of hij af te leiden is met een leuk spelletje op z’n tijd.

Wat zijn de symptomen bij een depressieve kat?

Een depressieve kat vertoont vergelijkbare symptomen als een depressieve mens. Dus als je vermoedt dat je kat depressief is, let er dan vooral op of je de volgende symptomen herkent: zondert hij zich af zodra er iemand in de buurt is, of als er harde geluiden te horen zijn? Heeft hij geen zin meer om te eten? Speelt hij niet meer? Jaagt hij niet meer op vogeltjes in de tuin? Verzorgt hij zijn vacht niet meer? Deze symptomen duiden erop dat er echt iets met hem aan de hand is.

Wat kun je doen om je depressieve kat te helpen?

Probeer in elk geval niks te forceren! Je kat heeft deze gevoelens niet voor niks. Als de depressie waar hij aan lijdt echt heel zwaar is, dan heeft het totaal geen zin om jezelf op te dringen aan je kat. Sterker nog: het zal averechts werken. Natuurlijk kun je hem best wel van tijd tot tijd uitdagen tot een leuk spelletje, maar als hij er geen zin in heeft, zal hij het des te meer waarderen als je hem hierin goed aanvoelt. Rust, ruimte en begrip, dat is wat je kat echt nodig heeft.

In principe is er niks mis met bepaalde vormen van agressief gedrag bij een kat. Agressie is voor katten namelijk een normaal onderdeel van hun communicatie. Echter, als een kat vaak agressief is, dan kan dat erop duiden dat er iets met hem aan de hand is. Op deze site behandelen we verschillende vormen van agressief gedrag, en we geven daarnaast ook tips voor als er sprake is van een onderliggend probleem.

Verschillende vormen van agressief gedrag bij een kat

De ene soort agressieve gedrag is de andere niet. Agressie bij een kat kan onder andere veroorzaakt worden door pijn, angst, territoriaal gedrag, maar ook tijdens spel, of als hij geaaid wordt, als de status “uitgevochten” moet worden, en als een vorm van “moederliefde” (maternale bescherming). Als je kat regelmatig agressief is, is het noodzaak om in elk geval zo snel mogelijk bij de dierenarts langs te gaan, zodat hij/zij kan onderzoeken of hij ergens pijn heeft. Zodoende kan snel vastgesteld worden of hij medische hulp nodig heeft. Maar behalve dat, kan een dierenarts je ook ondersteunen om je te helpen bij het socialer maken van je kat. Het diertje lijdt er namelijk niet alleen zelf onder, maar hij kan ook andere dieren en mensen verwonden. Agressief gedrag tegen andere katten en honden om het territorium te verdedigen, is eigenlijk heel normaal. Maar het is zeker niet normaal als ze altijd agressief en aanvallend zijn.

Hoe laat een kat weten dat hij boos is?

Normaal gesproken geeft een kat eerst bepaalde waarschuwingssignalen, voordat hij agressief wordt. Deze signalen zijn bijvoorbeeld wijd geopende ogen met vergrote pupillen (angst), of juist zeer vernauwde pupillen (terugdreigen). Daarnaast zijn oren die plat in de nek liggen, een rechte staart met uitstaande haren, en blazen en/of “zangerig” mauwen alleen waarschuwingen voor een agressieve aanval.

Hoe kun je je agressieve kat helpen socialer te worden?

Bij agressief gedrag kun je hem het beste zo snel mogelijk afleiden, bijvoorbeeld met het introduceren van een speeltje. Hij raakt er even van in de war, omdat je plotseling het doelwit verandert. Het is tevens een goed idee om hem ook op andere, rustige momenten “aan te vallen” met bijvoorbeeld een pluchebeest. Mocht hij jou tijdens dit spel toch aanvallen, draai je dan gewoon om. Daarmee maak je duidelijk dat je er niet van gediend bent. Blijf sowieso rustig kalm, ook qua stemgebruik. En voer hem nooit direct nadat hij agressief is geweest, want je kat zal dat alleen maar zien als een beloning.

Een bange, schuwe kat is vaak zo geworden, doordat hij in de eerste maanden van zijn leven niet of nauwelijks met mensen in aanraking gekomen is. De eerste 2 tot 4 weken van hun leven zijn voor een kat erg belangrijk. Deze tijd wordt dan ook niet voor niks de inprentingfase genoemd. Katten doen hier de belangrijkste indrukken op, die in hun beleving ingeprent worden. Als het concept “de mens” niet ingeprent is in deze eerste paar weken, zullen ze wegkruipen of zelfs gaan blazen of spugen als er een mens bij hen in de buurt komt. Ze kunnen zelfs in paniek raken of je aanvallen als je probeert om ze te aaien of op te pakken. En dit kan lelijke verwondingen tot gevolg hebben, dus wees hier erg voorzichtig mee.

Wat kun je eraan doen als je kat bang en schuw is?

Verwacht in elk geval niet dat een bange, schuwe kat een allemansvriend wordt. Hij zal altijd enigszins verlegen blijven, en wegkruipen als er bezoek langskomt. Hou er rekening mee dat een kat die ooit bang en schuw was, hooguit sociaal zal worden naar 1 of 2 mensen. Een dergelijke kat hoort dan ook niet echt thuis in een groot of druk gezin. Als je gaat proberen om je bange, schuwe kat te laten wennen aan mensen, zorg er dan voor dat hij een veilig plekje heeft waar hij zich in kan terugtrekken. Zoek hem ook niet op als hij daar is. Dat plekje is echt van hem, dus neem die privacy ook niet van hem af, door er binnen te dringen. Probeer vervolgens eens rustig op de bank te gaan liggen (ga er ’s nachts desnoods slapen). Hou dit net zo lang vol totdat de kat vanuit nieuwsgierigheid besluit om zelf een kijkje te komen nemen.

En als hij dan eenmaal komt kijken, onderga het dan gewoon, zonder zelf te reageren. Met andere woorden: laat het gewoon gebeuren. Zodra de kat merkt dat het veilig is om dicht bij je in de buurt te zijn, dan is de eerste stap gemaakt! Daarna kun je voorzichtig proberen om je kat op gelijke hoogte te benaderen. Loop nooit direct op je kat af als hij zich gespannen voelt, maar wacht tot hij ontspannen is. Kijk hem daarbij in elk geval nooit direct in de ogen. Kijk liever langs hem heen en knipper wat met je ogen. Daarmee vertel je je kat namelijk dat je vrede met hem sluit.

Als je een kat hebt, dan zal het je vast wel eens opgevallen zijn: de gekke 5 minuten! Je zit lekker rustig op de bank, je kat ligt lekker bij je op schoot te spinnen, en opeens vliegt hij zonder reden op en rent hij als een bezetene de kamer rond. En als je meer dan een kat hebt, doen ze waarschijnlijk net zo hard mee! Het gekke is dat dit elke dag zo’n beetje rond dezelfde tijd gebeurt, alsof ze klok kunnen kijken. Als je kat (of katten) alleen maar rondrennen, is er op zich natuurlijk niks aan de hand. Maar sommige katten maken het wel erg bont; dan ziet de woonkamer er binnen de kortste keren uit alsof er een wervelstorm doorheen geraasd heeft. En na deze razernij is je kat opeens weer de rust zelve, alsof er een knopje omgaat. Hij begint zich weer rustig te wassen, of hij gaat op z’n dooie gemak een tukje doen.

Waar wordt dit gedrag door veroorzaakt?

Eigenlijk is het antwoord op deze vraag heel simpel: het is het instinct van de kat. Het is het natuurlijke jachtgedrag van de katachtige. De gekke 5 minuten vinden meestal namelijk plaats in de vroege ochtend of in de vroege avond, en in het wild zijn dit de beste tijdstippen om te gaan jagen. Een kat luiert het grootste gedeelte van de dag, maar op deze momenten raakt hij zijn overtollige energie kwijt, door op jacht te gaan. Echter, in een woonkamer valt er natuurlijk niet echt te jagen, zoals dat in het wild wel het geval is. En daarom zullen twee of meer katten die samen in een huis wonen op deze momenten vaak achter elkaar aan gaan rennen. En een kat die alleen bij zijn baasje woont zal op deze momenten hun baasje uitlokken om mee te gaan doen. Het is erg grappig om te zien hoe je kat telkens weer voor je wegvlucht, om je vervolgens opnieuw te dagen.

Kunnen deze gekke 5 minuten voorkomen worden?

Ja, als je ervoor zorgt dat je vaak genoeg met je kat speelt, dan zal hij minder vaak, minder hevig, of zelfs helemaal niet meer rond gaan rennen. Je hebt er dan namelijk voor gezorgd dat hij zijn energie al kwijt is. Je kunt hiervoor van alles gebruiken: een nepmuis, een (stuiter)balletje, een pluchebeest, enz.

Mocht je kat toch ook nog op andere (ongewenste) momenten aan zijn gekke 5 minuten beginnen, bijvoorbeeld middenin de nacht, dan kun je je kat het beste gewoon negeren. Dan houdt hij er namelijk het snelst mee op.

Probeer er in elk geval voor te zorgen dat hij genoeg gespeeld heeft, en dus moe genoeg is, voordat je naar bed gaat. Dit kun je alleen bereiken als je gedurende een langere periode met genoeg regelmaat met hem speelt. En als het je lukt om vaak en regelmatig genoeg met je kat te spelen, kun je op termijn het energieverbruik van de gekke 5 minuten uitspreiden over de gehele dag.